Interview met Kim Stein van Ondernemers in Bedrijf
Vibes Building Engineers levert ontwerp, engineering, advies en management voor het realiseren en beheren van gebouwen in een integrale aanpak. Alle medewerkers zijn betrokken bij het bedrijf en de projecten en samen maken ze het bedrijf tot wat het is. Door deze integrale aanpak zijn ze in staat om topprestaties te leveren. Meer informatie over Vibes is te vinden op de (nieuwe!) website: www.vibes.nl.
Wij gingen in gesprek met Jan Kees Pikkaart, een van de twee directeuren van Vibes Building Engineers.
Samen moet je de successen vieren en de tegenslagen opvangen
“Het mooiste aan ons bedrijf is dat we echt als een groep werken. We presteren samen, als team, zowel bedrijfsmatig als in mooie projecten. Het gaat over samen werken en samen iets creëren ook met anderen buiten ons bedrijf. Dat is de grote drive van alle medewerkers. Verantwoordelijkheden liggen heel laag in onze organisatie. Onze medewerkers doen alles zoveel mogelijk zelf en daar ondersteunen we bij. We proberen mensen zo zelfstandig mogelijk te laten werken, maar ook samen, zodat we echt samen verantwoordelijk zijn. We helpen elkaar en hebben het ook gezellig met elkaar.
Als persoon ben ik echt een projectmanager. Ik heb, voordat ik bij Vibes kwam, jarenlang grote nieuwbouw- en onderhoudsprojecten gedraaid in de olie- en gasindustrie. Het mooie van die projecten was dat je mensen in een groep bij elkaar zette die elkaar niet kenden, je met elkaar een enorme prestatie neerzette, dat samen vierde en daarna ging iedereen weer een andere kant op. Het werd best eens spannend in een project, maar uiteindelijk staat het projectbelang altijd bovenaan en kwam je er samen uit. En zo hebben wij nu ook dit bedrijf in elkaar gezet. Samen moet je de successen vieren en de tegenslagen opvangen.”
De bouwwereld is heel traditioneel en dat zijn wij niet
“Het grote verschil met toen is dat we nu met vaste mensen werken en dat is een bewuste keuze. Een bedrijf moet streven naar een langdurige relatie met zijn mensen en dat kan ook prima binnen het projectmatig werken. Het was voor mijzelf geen bewuste keuze om van losse projecten in loondienst naar een eigen bedrijf te gaan. Ik werkte gewoon in loondienst toen ik iemand tegenkwam die zei: ‘Waarom start je niet met mij een bedrijf?’ Dat was bijna 20 jaar geleden, dus ik kan wel zeggen dat dit een succesvol besluit is geweest. Ik ben zelf bedrijfskundige en alle puzzelstukjes vielen in elkaar. Ik had daarvoor nooit gedacht dat ik een bedrijf zou hebben, maar op een gegeven moment ben je daar aan toe en komt het op je pad.
De kennis die ik opgedaan heb in het projectmatig werken in grote projecten en die tot een succes brengen, neem ik nu weer mee in het bedrijf. De bouwwereld is wel een traditionele wereld overigens en helemaal niet zoals ik hiervoor vertelde over de olie- en gasindustrie. De bouwwereld gaat over eigen belang, zo min mogelijk risico’s lopen, niets weggeven aan een ander, muurtjes om je heen bouwen en anderen de schuld geven als het mis gaat. Het gaat bijna nooit over samen delen en het beste realiseren. Zo runnen wij wel ons bedrijf en dat is nu juist onze kracht. Daarmee onderscheiden we ons in deze branche.”
Zet mensen in hun kracht
“Een van onze medewerkers noemde het bedrijf ook wel eens een psychologisch experiment van mijn vrouw. Mijn vrouw is gedragspsycholoog, dus doet hele andere dingen dan ik. Maar er zijn, van een afstand bezien, enorm veel overeenkomsten in wat zij doet en wat ik doe. Het gaat dan over mensen beïnvloeden en hen motiveren om de mooie en juiste dingen te doen. Daar zit veel psychologie in: mensen in hun kracht zetten, plezier laten hebben en mooie dingen laten doen. Gedragstherapeutisch positief met het leven omgaan eigenlijk. Het aanvoelen van je medewerkers is enorm belangrijk, zeker wanneer er iets aan de hand is, om even dat schouderklopje of de juiste vraag te stellen. Daar zijn we ons als management ook elke dag bewust van. Ik vind dat alle dagen nog enorm intrigerend: mensen in hun eigen verantwoordelijkheid motiveren om via hun eigen project bezig te laten zijn met het algemeen project- en bedrijfsbelang.”
Geen secretaresse nodig
“Toen ik met ondernemen begon, voelde dat als een natuurlijke stap. Het is me wel een beetje overkomen, maar qua ervaring wist ik al heel veel vanuit het projectmatig werken. Er is niet iets waarvan ik achteraf denk: had ik dat toen maar geweten. Het ondernemen was voor mij een heel logisch vervolg en kwam op het juiste moment. Ik was ook al in de veertig toen ik begon met ondernemen en bracht daardoor veel kennis en ervaring mee. Ik wist wat het was om mensen te begeleiden en aan te sturen, hoe ik om moest gaan met een budget en hoe ik een project moest leiden. Daarom was het ook niet eng. Als ik dan toch iets moet noemen wat ik achteraf gezien anders had moeten doen, dan was dat kiezen voor wel of geen secretaresse. Die is helemaal niet nodig als iedereen zelf verantwoordelijk is. Medewerkers beheren hun eigen agenda en maken zelf facturen. We hebben geen office-manager of zo iets nodig. Én waar ik de eerste jaren veel over heb geleerd zijn financieringen zoals aandelen, investeringsmaatschappijen en investeringen vanuit de overheid bijvoorbeeld. Het gaat altijd over veel geld in het begin, hoe doen we dat zelf en met de bank. Het liep allemaal wel, maar daarover deed ik wel heel veel nieuwe kennis op. Toen ik werknemer was, werd dat voor me geregeld.”
Integrated Project Delivery
“Wij werken zoveel mogelijk volgens de methode van Integrated Project Delivery. Dat is een methode die uit Amerika komt en waar wij razend enthousiast over zijn. Het boek ‘Integrating Project Delivery’ is nu enkele jaren op de markt en daar staat deze innovatieve methode heel goed in uitgelegd. Ik heb er zelf een Nederlandse samenvatting van gemaakt en zo proberen wij te werken in het bedrijf en met onze klanten. Het is een moderne variant van projectmatig werken. Zelf wilde ik al een aantal jaren een boek schrijven over onze manier van werken, maar ik ben geen schrijver. En nu is het er toch en ik ben er erg enthousiast over.
Het grote verschil met traditioneel projectmatig werken is dat je voor een groot project bij aanvang een virtuele organisatie samenstelt. In Nederland zie je vaak dat je een opdrachtgever hebt, die huurt een architect in en die gaat ontwerpen. Daarna wordt een bouwbedrijf geselecteerd om het te realiseren. De methode van Integrated Project Delivery gaat uit van een functionele wens: er moet een gebouw neergezet worden en dat moet voldoen aan een aantal eisen en functies. Neem bijvoorbeeld een ziekenhuis met zoveel bedden en afdelingen. Dan verzamel je een aantal deskundige bedrijven die aan die opdracht gaan werken. Ze sluiten slechts één gezamenlijke overeenkomst die de belangen bundelt. Eigenlijk maak je een tijdelijk bedrijf dat met een bepaald budget dat project gaat realiseren. Je verzamelt vooraf alle kennis in een samenwerkend team met een doelstelling en niet de verscheidenheid in disciplines op verschillende momenten in de loop van het project.”
Mijn project is mijn bedrijf
“Mijn huidige project is altijd het bedrijf. Bouwprojecten doe ik niet meer. De afgelopen tijd was ik bijvoorbeeld bezig met onze nieuwe website, deze is nu opgeleverd. Daarnaast is het een project om het bedrijf goed door de coronacrisis te krijgen. We hebben zeker nog wel wat lucht op de korte termijn, maar op lange termijn wordt het wel spannend. Wij als directeuren wisselen het werk op kantoor nu af. Al onze mensen werken thuis en dan is het een kunst op zich om ze in de juiste sfeer te laten samenwerken, iets dat op kantoor veel makkelijker is. Voeling met mensen houden is nu veel moeilijker. Je kunt ze niet zien, dus je weet veel minder hoe ze in hun vel zitten. We houden het contact wel met even bellen en appen en natuurlijk doen ze dat onderling ook. Maar dat vergt momenteel wel de volle aandacht. De bouw draait gelukkig nog door, dus daar voorzien we nog geen problemen. Er zijn nog geen klanten die gezegd hebben: doe maar even rustig aan. Zodra klanten gaan zeggen: ‘maak een pas op de plaats’, dan moeten wij ook wel gaan kijken hoe we verder gaan. Een spannende tijd, maar gelukkig voor ons niet zo spannend als voor bedrijven in andere branches.
Mijn allerbelangrijkste doelstelling, zeg ik altijd gekscherend, is dat ik niets doe. Dán hebben we de ultieme organisatie bereikt. Als je de juiste mensen op de juiste plek in hun kracht kan zetten, dan draait het bedrijf zonder mij en mijn collega. Dat is het ultieme doel om naar toe te werken, of in ieder geval zo dicht mogelijk te benaderen.”