Integrated Project Delivery

Hans Bonekamp: “IPD is wat mij drijft”

In onze boeiende wereld van ‘bouwen’ is er een zeer interessante aanpak die steeds meer aandacht moet krijgen: Integrated Project Delivery (IPD), oftewel Integrale Project Samenwerking op zijn Nederlands. Als directeur van ons bouwkundig bureau, Vibes, wil ik vertellen hoe IPD ons dagelijks bezighoudt en waarom we hier zo enthousiast over zijn. IPD is voor mij nu nog een soort  ‘heilige graal’, en we zijn voortdurend op zoek naar gelijkgestemde partners in de reis om deze aanpak te verwezenlijken.

Bouw heeft nog meer verbinding nodig
De bouwsector heeft wat mij betreft nog veel meer behoefte aan verbinding. We kennen de praktijk, en dat is dat projecten worden opgeknipt in kleine stukjes met afzonderlijke contracten. Iedereen concentreert zich op zijn eigen specialiteit en voert dit naar eigen kunnen zo goed mogelijk uit. Veel te weinig kijken we verder dan dat. Echter, het doel is altijd hetzelfde: het creëren van een hoogwaardig bouwwerk waar we met alle partijen aan werken.
Wanneer je als een geïntegreerd team samenwerkt aan dat gemeenschappelijke doel, ben ik ervan overtuigd dat het beste resultaat bereikt wordt. Dit kan worden vastgelegd in een geïntegreerd contract, samen met de opdrachtgever. Samen de vruchten plukken, en samen de risico’s dragen van deze samenwerking. Deze benadering bevordert ongelooflijk veel samenhang binnen een project. En ik geloof dat naast alle ontwikkelingen op bouwmethode, digitalisering en bouwproducten dit is wat de bouwsector ook nodig heeft – meer samenhang, betere en snellere resultaten, en uiteindelijk een nog veel betere  klanttevredenheid. Dit is een uitdaging waar we heel graag ons steentje aan bijdragen.

Vertrouwen gaat ver
IPD vereist een andere mindset, waarbij vertrouwen een sleutelrol speelt. Dit vertrouwen gaat heel diep. In deze contractvorm worden alle kaarten open op tafel gelegd, inclusief de kostprijs van elke partner. Dit houdt in dat de verdeling van kosten en verantwoordelijkheden centraal staat. Er is niets mooier dan deel uit te maken van zo’n geïntegreerd projectteam om een hoogwaardig gebouw te realiseren, waarbij we gezamenlijk de plussen en minnen delen. Natuurlijk moeten we alles zorgvuldig afwegen en goede afspraken maken. Dat gaat allemaal in verhouding en ja, vertrouwen is hierbij essentieel.

IPD: plussen en minnen
De IPD aanpak biedt grote kansen, maar uiteraard heeft het op dit moment ook valkuilen. Om maar even in bulletvorm te spreken vanuit mijn eigen kennis. De kansen:

  • Verbeterde samenwerking: IPD bevordert een nauwere samenwerking tussen alle projectbetrokkenen.
  • Risicodeling: Alle partijen delen de risico’s en beloningen, wat leidt tot een gezamenlijk belang om het project succesvol te voltooien.
  • Kostenbeheersing: IPD bevordert kostenefficiëntie en transparantie, wat kan leiden tot betere budgetbeheersing.
  • Kwaliteitsverbetering: Het bevordert innovatieve oplossingen en verbetert de kwaliteit van het eindresultaat.
  • Tijdsbesparing: Door betere samenwerking en coördinatie kunnen projecten sneller worden afgerond.
  • Minder juridische conflicten: IPD moedigt conflictoplossing aan door middel van overleg in plaats van juridische procedures.
  • Duurzaamheid: IPD moedigt duurzame ontwerpen en praktijken aan, wat gunstig is voor het milieu.

De valkuilen:

  • Complexiteit: IPD-contracten kunnen complex zijn vanwege de noodzaak om duidelijke afspraken te maken over samenwerking, risicodeling en beloningen voor alle partijen.
  • Vertragingen in de start: Het opzetten van een IPD-contract kan meer tijd vergen.
  • Vertrouwenskwesties: Succesvolle IPD-projecten vereisen een hoog niveau van wederzijds vertrouwen tussen de betrokken partijen. Als dit vertrouwen ontbreekt, kan de samenwerking worden belemmerd.
  • Juridische en aansprakelijkheidsproblemen: Het beheer van juridische kwesties en aansprakelijkheid in IPD-contracten kan ingewikkeld zijn.
  • Veranderingsmanagement: Het implementeren van IPD vereist mogelijk veranderingen in de bedrijfscultuur en werkwijzen.
  • Betrokkenheid van alle partijen: IPD vereist actieve betrokkenheid en participatie van alle partijen gedurende het hele project.
  • Kosten: De initiële kosten van het opzetten van een IPD-contract en de implementatie van samenwerkingsprocessen kunnen hoger zijn dan bij traditionele contracten.

Het is belangrijk om deze valkuilen te begrijpen en proactieve maatregelen te nemen om ze te voorkomen wanneer een IPD-contract gaat starten. Goede communicatie, duidelijke afspraken en het selecteren van juiste partners kunnen helpen bij het overwinnen van veel van deze uitdagingen.

In de praktijk nu
In de praktijk hebben we gezien dat IPD op microniveau in onze projecten werkt. Soms gebeurt dit toevallig, soms doelbewust. We behalen kleine successen. Wanneer verschillende disciplines fysiek bij elkaar zitten, blijkt het veel effectiever om samen problemen op te lossen, te engineeren en voor te bereiden. Omdat iedereen op die dag of gedurende meerdere dagen hetzelfde gemeenschappelijke doel heeft. Dan tellen de ‘schuttingen’ tussen de disciplines niet.
Een ander voordeel van het samenwerken binnen IPD is dat wanneer verschillende disciplines samenwerken aan een gemeenschappelijk doel, ze sneller geneigd zijn om geïntegreerd de informatie te behandelen. Dat is natuurlijk goed te zien bij het gebruik van de BIM-modellen. Omdat we bij elkaar zitten, pakken we niet afzonderlijke informatie uit een map, mail of site, maar werken we samen aan hetzelfde model. Dit verhoogt de focus op kwaliteit en verbetert automatisch de informatie-uitwisseling.
Het helpt dus ook bij het identificeren en aanpakken van uitdagingen. Als je bij elkaar zit, kun je prioriteiten stellen en taken afbakenen. Dit betekent dat je een soort geïntegreerd proces volgt zonder je hiervan bewust te zijn. Bovendien wordt het visualiseren van informatie bevorderd, zodat de juiste beslissingen op het juiste moment kunnen worden genomen.
Bij Vibes zijn we vaak betrokken bij verschillende fasen van een project. Bij een geïntegreerd proces zoals IPD weten we al van tevoren wie wat gaat doen, voor wie ze het doen, en wat het oplevert (beste stappen dus). In tegenstelling tot nu, waarin we vaak als partijen dingen doen waarbij we niet altijd genoeg achtergrond hebben over het waarom en later tot de conclusie komen dat het niet nodig was, of anders beter had gekund. Dat is gewoon jammer!
IPD leent zich ook uitstekend voor fabrieksmatige bouw en prefabricage. Het stelt ons in staat geïntegreerde systemen en kwaliteit te waarborgen, terwijl we tegelijkertijd de risico’s minimaliseren.
Een van de krachtige aspecten van IPD is dat het contract blijft bestaan tot en met de oplevering van het bouwwerk. Het is immers een ‘multi-user contract’. We zijn pas klaar als het gebouw daadwerkelijk is gerealiseerd. Wanneer je eenmaal klaar bent om te bouwen, zou je zo veel voorbereidend werk hebben verricht dat alles in principe op rolletjes zou moeten lopen. Natuurlijk kunnen zich onverwachte tegenvallers voordoen. Beslissingen en veranderingen liggen dan ook niet bij één partij, maar bij het hele team. En de moeite die het kost om dit goed te krijgen is ook weer wat samen gedragen wordt.

IPD in het onderwijs
Ik denk dat het eerste wat we moeten doen als we hiermee willen beginnen, is om samen rond de tafel te zitten en te snappen met elkaar wat we willen, de ins- en outs van IPD kennen. Ondanks dat er veel literatuur is, en er wereldwijd diverse voorbeelden zijn, hebben we wellicht geen directe handvatten om morgen met IPD te beginnen, Het zou geweldig zijn als IPD een plaats krijgt in onze opleidingen, waarin we doelen kunnen stellen om processen hiervoor verder neer te zetten in de status ‘ready to go’, en stappenplannen te hebben als sjabloon om projecten mee op te starten. Ik kom graag in gesprek om hierover mee te denken.

Handschoen oppakken
De vraag die nu op tafel ligt, is hoe en wie de handschoen met ons oppakt met als doel IPD in de Nederlandse bouwsector omarmen als de contractvorm van bouwprojecten! We hebben partijen nodig die bereid zijn om anders te denken en openstaan voor nieuwe vormen van samenwerking en bereid zijn om vertrouwen op te bouwen, zelfs als ze elkaar nog niet goed kennen. Ondertussen zullen we doorgaan met het promoten van IPD en kleine successen boeken. We willen de mensen van onderaf voeden met het idee dat IPD een effectieve manier van werken is. Als we met elkaar zien en beleven welke waarde het biedt, kunnen we draagvlak creëren en hopelijk goede stappen zetten.
IPD is wat mij drijft in de bouwsector. Het biedt een pad naar optimale efficiëntie, transparantie en kwaliteit, en een pad die de samenwerking van mens tot mens echt laat zien! Ik kijk uit naar de nabije toekomst waarin Integrated Project Delivery de bouwsector in Nederland transformeert.